Jak stworzyć właściwą kulturę pracy

Technologie stosowane w miejscu pracy rozwijają się w zawrotnym tempie. Gdy rzeczywistość mieszana, generatywna sztuczna inteligencja i inne technologie rewolucjonizują metody pracy, łatwo jest i przeoczyć najważniejszy atut organizacji, czyli jej pracowników.

A czym jest technologia bez ludzi? To tylko trochę drogiego krzemu i plastiku. Kiedy przyjrzymy się, co tak naprawdę jest motorem zmian, odpowiedź szybko staje się jasna: to my. Funkcjonujemy w warunkach gospodarki opartej na ludziach. Dlatego inwestycja w ludzi jest inwestycją w firmę. A żeby zrobić to dobrze, należy zacząć od kultury pracy.

Czym jest kultura pracy?

Warto zdefiniować, co mamy na myśli, mówiąc o kulturze pracy. Jednak nie jest to takie proste. Czy chodzi o zbiór wartości? Zachowania? Postawy? Zwyczaje i tradycje? Okazuje się, że o to wszystko i wiele więcej.

Harvard Business Review opisuje ją jako „DNA organizacji. To wspólne wartości, cele, postawy i praktyki charakteryzują miejsce pracy. Znajduje odzwierciedlenie w tym, jak ludzie się zachowują, wchodzą w interakcje ze sobą, podejmują decyzje i wykonują swoją pracę. Ma wpływ na wszystko – łącznie z indywidualnym poczuciem szczęścia i rozwojem kariery”.

Być może najprostsze wyjaśnienie pochodzi od amerykańskiego guru zarządzania, Marvina Bowera, który opisuje ją jako „nasze podejście do różnych spraw”.

Jakkolwiek by jej nie zdefiniować, kulturę pracy trudno zmierzyć. To bardziej kwestia tego, jak czujesz się w pracy, niż zbiór pisanych reguł. Każda organizacja ma swoją osobowość i atmosferę – a to nie jest coś łatwego do zaprojektowania, szczególnie w przypadku rozproszonych zespołów hybrydowych.

Peter Drucker, słynny konsultant ds. zarządzania i autor książek, powiedział: „Strategia to pikuś w porównaniu z kulturą”. W obliczu ogromnych zmian dotyczących pracy organizacje uświadamiają sobie, że można mieć najlepszą strategię, najnowocześniejsze technologię i najlepszych ludzi na świecie, ale to nie ma znaczenia, jeśli kultura firmy nie jest w porządku.

Kultura to powietrze, którym wszyscy oddychają. Jeśli jest toksyczna, organizacja umiera.

Dlaczego kultura pracy jest ważna?

Kultura ma najwyższy priorytet w przypadku organizacji, które chcą zmienić metody pracy i podejście do niej. Oto kilka konkretnych powodów, dla których jest to tak ważne, obszary, na które może to mieć wpływ, oraz sposoby, w jakie możesz wpłynąć na pozytywne zmiany w kulturze swojej firmy.

Wyniki i produktywność pracowników

Kultura pracy wpływa na wyniki pracowników, co może bezpośrednio przekładać się na wyniki finansowe firmy. Przyjazne i wspierające miejsce pracy sprawia, że ludziom chce się do niej przychodzić, oraz poprawia nastrój i koncentrację. Organizacje o silniejszej kulturze zazwyczaj odnoszą większe sukcesy i charakteryzują się wysokim poziomem produktywności.

Zadowoleni pracownicy są o 13% bardziej produktywni niż niezadowoleni, jak wynika z badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Oksfordzki.

Dobre samopoczucie pracowników

Czy Twoja organizacja ceni zdrowie psychiczne w takim samym stopniu jak zdrowie fizyczne? Kultura pracy ma duży wpływ na dobre samopoczucie pracowników i chociaż wzrost liczby osób pracujących zdalnie pomógł uzyskać lepszą równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, organizacje muszą oferować metody pracy pomagające zachować tę zdrową równowagę. Korzystanie z rzeczywistości mieszanej w pracy może być rozwiązaniem problemu izolacji podczas pracy zdalnej, a jednocześnie zwiększać wydajność.

Komunikacja

Dobra komunikacja pomaga budować wzajemny szacunek i zaufanie, niezależnie od ról i obowiązków poszczególnych osób. Kultura pracy uniemożliwiająca zadawanie pytań, dzielenie się pomysłami i łatwe nawiązywanie kontaktów jest mniej przejrzysta, a pracownicy nie dają z siebie wszystkiego. Aby uzyskać zaangażowanie, komunikacja musi obejmować otwarty, dwustronny dialog.

Przejrzystość

Przejrzystość w biznesie jest kluczem do budowania zaufania. Jeśli uda Ci się stworzyć bardziej otwarte środowisko pracy, zachęcisz pracowników do konstruktywnej komunikacji. Spotkania i burze mózgów przynoszą większe korzyści, gdy organizacje poznają prawdziwe opinie – i świeże pomysły – pracowników każdego szczebla. Dzięki rzeczywistości mieszanej firmy zwiększają poczucie obecności podczas spotkań hybrydowych i zachęcają współpracowników do bycia sobą oraz wyrażania prawdziwych opinii. W ostatecznym rozrachunku jest to dla firmy korzystne.

Rekrutacja

Organizacje o silnej kulturze i tożsamości marki mają większe szanse na znalezienie odpowiednich pracowników. Witryna internetowa, która jasno określa podstawowe wartości i cele firmy, ułatwia kandydatom do pracy ocenę, czy będą tu pasować. To także Twoja szansa, aby przekonać najlepszych kandydatów, że Twoje wartości i kultura będą im odpowiadać.

Aktywność i retencja

Pozytywna kultura to taka, która docenia ludzi i ich wkład w sukces firmy. Pracownicy, którzy czują się częścią społeczności, a nie trybikiem w maszynie, chętniej pozostaną w organizacji. Firmy o zdrowej kulturze mają 16 razy większe szansę na zatrzymanie pracowników z pokolenia Z. Nie tylko buduje to lojalność w dłuższej perspektywie, ale także obniża koszty związane z koniecznością ciągłego prowadzenia rekrutacji.

Praca zespołowa

Kultury organizacyjne odnoszące największe sukcesy łączą ludzi ze wszystkich środowisk i pielęgnują ducha współpracy. Nawet osoby o bardzo różnych poglądach i osobowościach mogą się zjednoczyć, jeśli mają wspólny cel. Zespoły uzyskujące najlepsze wyniki coraz częściej podkreślają, że różnorodność ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia sukcesu.

Jak sugerują najnowsze spostrzeżenia firmy McKinsey z zakresu różnorodności i inkluzywności, uzasadnienie biznesowe różnorodności staje się z biegiem czasu coraz mocniejsze. Z badań konsultantów zarządu wynika, że różnorodność wśród liderów także jest kojarzona z bardziej zadowolonymi pracownikami.

Kwitnąca kultura współpracy może przełamywać podziały pomiędzy zespołami. Z drugiej strony toksyczne środowisko może sprawić, że pracownicy będą postępować samolubnie i kultywować kulturę obwiniania innych.

Jakość usług

Zdrowa kultura motywuje ludzi, aby dążyli do osiągania jak najwyższej jakości w swojej pracy. Łatwiej jest zachęcić pracowników, by dawali z siebie wszystko, gdy czują się komfortowo i mają swobodę podejmowania decyzji. Buduje to kulturę wysokiej wydajności, która wzmacnia całą organizację i pomaga zadbać o to, aby produkty i usługi spełniały najwyższe standardy.

Reputacja

Wszyscy widzieliśmy posty nieprzychylne dla firm na tablicach z ofertami pracy i w portalach społecznościowych. Wiele z nich pochodzi od byłych pracowników. Ludzie oceniają organizacje na podstawie swoich interakcji z nimi, a negatywny wizerunek może wyrządzić wiele szkód. Firmy o silnej świadomości społecznej, które przestrzegają etycznych praktyk w miejscu pracy i dbają o dobre samopoczucie personelu, zwykle przyciągają więcej klientów oraz najlepszych kandydatów.

Ustalenia firmy McKinsey pokazują także silną korelację pomiędzy różnorodnością wśród kadry kierowniczej a większym oddziaływaniem społecznym.

Właściwe wprowadzenie tych elementów może mieć niezwykle pozytywny wpływ na firmę, a toksyczna kultura może mieć odwrotny skutek. Z biegiem czasu środowisko, w którym pracownicy boją się chodzić do pracy i nie czują się wspierani przez przełożonych, może doprowadzić firmę do upadku.

Poprawa morale

Kultura i morale są ze sobą nierozerwalnie powiązane. Podobnie jak w przypadku kultury, morale pracowników nie zawsze jest łatwe do zdefiniowania – jest to połączenie zaangażowania, nastawienia i nastroju – ale jeśli będzie niskie, niemal na pewno to zauważysz. Stworzenie pozytywnej kultury skupiającej się na dobrym samopoczuciu, różnorodności i inkluzywności może wzmacniać morale, sprawiając, że każdy pracownik poczuje się wysłuchany i doceniony.

Ale nie chodzi tylko o wspieranie poszczególnych pracowników. Pozytywna kultura pracy jest istotnym składnikiem budowania morale zespołu, ponieważ daje zespołom poczucie dobrze wykonywanej pracy, a jednocześnie zachęca jednostki do bycia sobą i wyrażania swoich opinii.

7 trendów związanych z miejscem pracy na rok 2024

76% pracowników uważa za bardzo ważne lub dość ważne, aby ich organizacja pomogła im wyobrazić sobie, jak ich praca może zmienić się w przyszłości. Oto niektóre z trendów, które będą kształtować miejsce pracy w 2024 roku.

1. Wprowadzenie sztucznej inteligencji

Sztuczna inteligencja jest gotowa, aby w tym roku jeszcze bardziej zrewolucjonizować miejsce pracy, analizując dane, odpowiadając na zapytania klientów, skanując dokumenty i przygotowując wstępne wersje tekstów. Ale jaki wpływ będzie to miało na miejsca pracy i stanowiska?

Firma Gartner przewiduje, że generatywna SI doprowadzi do powstania nowych stanowisk zamiast cięć w zatrudnieniu. W związku z tym firmy będą musiały podnosić kwalifikacje pracowników: 87% specjalistów biorących udział w ankiecie Thomson Reuters stwierdziło, że ich zdaniem każdy będzie potrzebował przeszkolenia w zakresie nowych umiejętności.

Jednak choć entuzjazm dla sztucznej inteligencji stale rośnie, niektóre z jej minusów stają się coraz wyraźniej widoczne. W szczególności tendencja generatywnej SI do popełniania błędów. Firma Gartner ostrzega, że bez ostrożnego zarządzania wykorzystanie generatywnej SI może stanowić zagrożenie dla reputacji firmy. Należy także wziąć pod uwagę kwestie prawne, o czym świadczą pozwy wniesione przeciwko ChatGPT do sądu federalnego w Nowym Jorku. Zarzuty ze strony powieściopisarzy i „New York Timesa” sugerują, że w oparciu o duży model językowy firmy OpenAI powstał produkt wykorzystujący własność intelektualną innych osób.

Chociaż sztuczna inteligencja ma ogromny potencjał w zakresie zwiększania produktywności, a nawet pomocy w karierze, jej skuteczne wykorzystanie będzie zależeć od pracowników dysponujących nie tylko odpowiednimi umiejętnościami technicznymi, ale także potrafiących dokonać właściwej oceny sytuacji.

2. Tarcia w pracy hybrydowej

Pracownicy uwielbiają pracę hybrydową: niemal 8 na 10 pracowników, którzy mogą wykonywać pracę hybrydową lub w pełni zdalną, chcą to robić, jak wynika z badania przeprowadzonego przez Instytut Gallupa. Jednak nie zawsze jest ona tak samo popularna wśród pracodawców, a nakaz powrotu do pracy staje się coraz bardziej powszechny.

Pracownicy mogą niechętnie wracać do pracy w pełnym wymiarze godzin w siedzibie firmy z wielu powodów – koszty związane z pracą poza domem i utrata elastyczności to tylko niektóre z nich. Tymczasem w dalszym ciągu toczy się debata na temat tego, czy bardziej produktywna jest praca w domu, czy w siedzibie firmy, oraz czy nowi pracownicy mogą zostać odpowiednio wdrożeni i przeszkoleni bez fizycznej obecności kolegów.

Jednak praca hybrydowa nie zniknie. Organizacje muszą przyciągać i zatrzymywać najlepszych kandydatów do pracy, a oni oczekują pracy hybrydowej. Dlatego pracodawcy mogą zwrócić się w stronę rzeczywistości wirtualnej, aby zmniejszyć dystans między pracownikami w siedzibie firmy i poza nią oraz zaspokoić oczekiwania obu stron. VR i rzeczywistość mieszana mogą zapewnić poczucie obecności osobom, które nie dzielą tej samej fizycznej przestrzeni. Wdrożenie pracowników można przeprowadzić w sposób immersyjny i na dużą skalę, wszędzie tam, gdzie są nowi pracownicy.

3. Zdrowie psychiczne w centrum uwagi

Na przestrzeni ostatnich kilku lat miejsca pracy podlegały nieustannym zmianom ze względu na pandemię, powszechne wprowadzenie pracy hybrydowej i zdalnej, a obecnie inflację uderzającą pracowników po kieszeni. Nic dziwnego, że te ciągłe zmiany mają wpływ na samopoczucie pracowników, a poziom stresu sięga zenitu. Z danych Instytutu Gallupa wynika, że od czasu pandemii poziom stresu pracowników na całym świecie utrzymuje się na rekordowo wysokim poziomie – ponad połowa pracowników w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie zadeklarowała, że poprzedniego dnia doświadczyła silnego stresu.

Stanowi to ogromny problem dla organizacji: stres może prowadzić do spadku produktywności, braku zaangażowania, dużej rotacji personelu i niekorzystnie oddziaływać na kulturę pracy. Z tego powodu dobre samopoczucie pracowników prawdopodobnie znajdzie się w tym roku w centrum uwagi, a pracodawcy zwrócą się w stronę technologii, w tym wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego w VR obejmującego wszystko od pokonywania lęku po immersyjną medytację.

4. Ochłodzenie na rynku pracy

W ostatnich latach pracodawcy mieli trudności ze znalezieniem odpowiednich pracowników: mieli więcej wolnych stanowisk niż ludzi do ich obsadzenia, a wykwalifikowana kadra odchodziła z rynku pracy w okresie Wielkiej Rezygnacji. W tym roku pojawiają się oznaki wskazujące, że to zaczyna się zmieniać.

Raport Indeed 2024 US Jobs & Hiring Trends Report pokazuje spadek indeksu ofert pracy w porównaniu z najwyższym poziomem 22,5% osiągniętym w grudniu 2021 r. Zmniejszyła się także liczba ofert pracy w rządzie federalnym. Wpływ na to może mieć wykorzystanie sztucznej inteligencji oraz spowolnienie wzrostu gospodarczego.

Jednak brytyjskie stowarzyszenie Chartered Institute of Personnel and Development, chociaż potwierdza zmiany na rynku pracy, ostrzega, że wojna o najlepszych pracowników nadal trwa.

„Chociaż 2024 rok może przynieść wytchnienie pracodawcom mającym trudności z rekrutacją, na razie rynek pracy pozostaje konkurencyjny” – ostrzega. „Kluczowe znaczenie ma tworzenie atrakcyjnych miejsc pracy, które pozwolą ludziom równoważyć różne priorytety. Oznacza to nie tylko dobre zarobki, ale także staranne przemyślane oferty pracy. Elastyczność i autonomia są wysoko cenione i pozwalają ludziom zachować równowagę między życiem zawodowym a prywatnym”.

5. Dominacja pokolenia Z

W tym roku Pokolenie Z prawdopodobnie wyprzedzi pokolenie wyżu demograficznego pod względem liczby pracowników pełnoetatowych, jak wynika z raportu Glassdoor Workplace Trends 2024. Nie jest to najliczniejsze pokolenie wśród pracowników – to miejsce zajmują milenialsi – ale mimo to będzie miało istotny wpływ na kształtowanie miejsca pracy, podobnie jak stopniowe przechodzenie na emeryturę starszego pokolenia pracowników.

Jacy więc są przedstawiciele pokolenia Z i czego oczekują od pracy? Wiemy, że wysokie oczekiwania wobec technologii w miejscu pracy to kluczowa cecha pokolenia Z. To prawdziwi cyfrowi tubylcy, którzy w pracy oczekują najnowszych technologii. I nie są w tym odosobnieni – 60% pracowników chciałoby uzyskać dostęp do gogli VR w 2024 r., a 62% chce wykorzystywać przestrzenie VR z cyfrowymi awatarami do współpracy.

Jednak nie chodzi tylko o technologię. Firma Deloitte Digital wskazała 3 obszary, w których postawy i wartości przedstawicieli pokolenia Z różnią się od postaw i wartości ich (prawie na pewno starszych) szefów.

Po pierwsze, nie uważają oni pracy za kluczowy element tego, kim są. 86% szefów twierdzi, że praca stanowi istotny element ich tożsamości, a tylko 61% pracowników z pokolenia Z się z nimi zgadza.

Istnieje również luka w umiejętnościach miękkich. Pracownicy pokolenia Z przywiązują dużą wagę do empatii – wręcz uważają ją za drugą co do ważności cechę szefa. Jednak szefowie plasują ją dopiero na piątym miejscu pod względem ważności. Zdrowie psychiczne to kolejna ważna kwestia. Badanie firmy Deloitte wykazało, że 28% przedstawicieli pokolenia Z ma problemy ze zdrowiem psychicznym, o które wini szefa, a mniej niż połowa uważa, że otrzymuje potrzebne wsparcie w pracy.

Liderzy mają zatem wiele do zrobienia, aby sprostać pragnieniom i potrzebom najmłodszego pokolenia pracowników oraz wykorzystać ich pełny potencjał.

6. Immersyjne rozmowy kwalifikacyjne

W 2024 r. VR zmieni proces rekrutacji, zwłaszcza dzięki wykorzystaniu rozmów kwalifikacyjnych w VR. To logiczny kolejny krok, ponieważ praca hybrydowa i zdalna umożliwiają pracodawcom szerzej zakrojone poszukiwania odpowiednich pracowników. Wpisuje się to również w większą koncentrację pracodawców na umiejętnościach, a nie formalnych kwalifikacjach podczas rekrutowania najlepszych kandydatów do pracy.

Rozmowy kwalifikacyjne w VR są całkowicie immersyjne, dając kandydatom możliwość poczucia prawdziwej obecności wśród rozmówców, niezależnie od tego, gdzie się znajdują. Co więcej, kandydaci mogą wykazać się umiejętnościami podczas wirtualnej symulacji rzeczywistych sytuacji w pracy. Daje im to możliwość pokazania, co potrafią, a także pozwala osobom przeprowadzającym rozmowę kwalifikacyjną dokonać realistycznej oceny, czy kandydat nadaje się na dane stanowisko.

Sztuczna inteligencja również ma do odegrania coraz większą rolę w rekrutacji. W dalszym ciągu pojawiają się obawy dotyczące niebezpieczeństw związanych z uprzedzeniami „wbudowanymi” w sztuczną inteligencję. Jednak z drugiej strony SI może zwiększać różnorodność, na przykład poprzez automatyzację procesu rekrutacji w celu skupienia się na umiejętnościach i doświadczeniu, pomagając w ten sposób niwelować uprzedzenia.

7. Ograniczone doświadczenia pracowników

Dbanie o pozytywne doświadczenia pracowników w czasie radykalnych zmian ma ogromne znaczenie, jeśli chcesz zatrzymać najlepszych z nich. Mimo to firma Forrester przewiduje „ochłodzenie w dziedzinie doświadczenia pracownika” w 2024 r., w ramach którego której organizacje ograniczą wydatki i działania w tym zakresie.

To trend, którego akurat lepiej unikać. Jako że tylko 31% pracowników jest zaangażowanych, entuzjastycznych i pełnych energii w swojej pracy, większość organizacji ma jeszcze wiele do zrobienia w tej dziedzinie. I warto to zrobić. Według firmy Gartner pracownicy deklarujący, że praca ich ekscytuje i dodaje im energii, są o 31% bardziej skłonni do pozostania u swojego pracodawcy, o 31% bardziej skłonni do podjęcia dodatkowego wysiłku i wnoszą o 15% większy wkład.

Maksymalne wykorzystanie trendów związanych z miejscem pracy

Organizacje, które chcą jak najlepiej wykorzystać to, co ma do zaoferowania nadchodzący rok, powinny skoncentrować się na kilku kluczowych obszarach. Rozwiń poniższe pola, aby dowiedzieć się, jak firmy mogą przygotować się na nadchodzące zmiany.