De temperaturen van het zeewater breken records, maar dan op een slechte manier. Bosbranden zorgen overal ter wereld voor ontwrichtende en tragische situaties, en Europa heeft net een hittegolf achter de rug die is vernoemd naar een driekoppige hellehond. Wereldwijd herhalen regeringen dat ze streven naar klimaatneutraliteit, maar ze slagen er niet in om overeenstemming te bereiken over de bescherming van regenwouden en kondigen nieuwe oliewinningsprojecten aan.
Voor alle organisaties die echt worstelen met de uitdaging om hun ESG-verplichtingen (Environmental, Social en Governance) na te komen, zijn er nog steeds slechte marktpartijen die in het nieuws halen. Klanten zijn in het beste geval in de war door de gemengde berichten over bedrijfsverantwoordelijkheid en in het slechtste geval woedend door de vele toezeggingen na gebeurtenissen dat 'we er lering uit zullen trekken'. Daarom is het begrijpelijk dat ze sceptisch zijn bij het nieuws dat een van de beste nieuwe tools voor een impact op klimaatverandering afkomstig is uit de fintech-sector.
Mathias Wikström is CEO en medeoprichter van het Zweedse 'impact tech'-bedrijf Doconomy, de wereldwijde marktleider die elke transactie laat meewegen in de strijd tegen klimaatverandering.
"Als je kijkt naar waar je in investeert, heb je dan een negatieve impact of begin je de dag goed?", vraagt hij. "Heeft jouw geld de hele nacht doorgewerkt en duurzaamheidsinitiatieven of bedrijven gesteund? De meeste mensen die 's ochtends opstaan, staan niet meteen stil bij hun CO2-voetafdruk. Je moet dus tools bieden die mensen enthousiast maakt en inzicht biedt in CO2-voetafdruk zodat ze er op een geloofwaardige, meetbare manier naar kunnen handelen."
Hoe ondersteunt Doconomy de inspanningen van klanten om klimaatneutraal te worden? Rustig aan! Passie en precisie gaan bij Mathias hand in hand terwijl hij uitlegt welk complex probleem hij zo graag wilt oplossen.
"Niet veel mensen weten dat je een deel van je uitstoot kunt compenseren en toch kunt beweren dat je klimaatneutraal bent," legt hij uit. "Klimaatneutraliteit is een kwestie van definitie. Ik maak me niet per se zorgen om klimaatneutraliteit, maar wel om de vele verschillende beweringen, voorschriften en coalities. Het is erg lastig om de vooruitgang te volgen en te begrijpen wat tastbaar is, wat echt is en wat substantieel is in vergelijking met wat greenwashing is, wat gewoon dingen verbergt, wat onzin is."
Sinds 2018 ontwikkelt Doconomy tools die hun 'Åland Index' gebruiken. Hiermee krijgen klanten CO2e- (kooldioxide-equivalenten) en H₂O-impactscores (zoetwaterverbruik) op basis van financiële transacties op een granulair niveau.
"We begrepen al vroeg dat we het helemaal moesten automatiseren. Het moest makkelijk zijn en aansluiten bij iets wat al bestond," zegt Mathias. "We keken naar transacties, toch? We namen alle betaalkaarten en maakten er 'tekstboeken voor verandering' van door transactiegegevens te verrijken met een score per gemaakte transactie."
Om klanten inzicht te bieden in hun eigen gegevens, werkt Doconomy samen met bijvoorbeeld S&P Global Trucost om de indexeringscijfers van de Ã…land Index te onderbouwen. "Het is belangrijk om de allerbeste data te leveren," redeneert Mathias. "We gebruiken data die als 'investment grade' zijn geclassificeerd. Ze kunnen worden gebruikt voor beslissingen over miljoenen euro's of als data binnen handbereik op het moment van consumptie."
Hoe werkt het proces? "Het is een Software as a Service-component waarbij we een API (Application Programming Interface) leveren aan de banken", legt Mathias uit. "Wij ontvangen geanonimiseerde informatie over het uitgegeven bedrag en de categoriecode. Onze tool antwoordt met de equivalente CO2-emissie voor die uitgaven in die categorie als numerieke waarde. Privacy en integriteit worden volledig gerespecteerd, dus klantgegevens verlaten de bank nooit."
De impact van Doconomy stopt niet bij de index. Het bedrijf biedt ook tools en data voor de ondersteuning van koolstofbudgettering, vergelijkingen met doelstellingen voor 2030, vergelijking van concurrerende terreinen, en een programma met verbeteringsvoorstellen dat is ontwikkeld in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds.
De Transaction Impact Calculator van Doconomy gebruikt de Åland Index om elke transactie te identificeren en een CO2-impactscore toe te kennen. Deze berekeningsmethode varieert van macroanalyses, zoals een leverancierscategorie per transactie, tot de granulaire precisie waarmee productcodes in verband met een merk worden geïdentificeerd. Op deze manier kan Doconomy klanten voorzien van nauwkeurige CO2-voetafdrukken voor individuele uitgaven aan visitekaartjes en geaggregeerde scores voor hele organisaties.
De Transaction Impact Calculator is inmiddels door bijna 100 banken wereldwijd ingevoerd. "We zijn erg blij dat de tool wordt gebruikt door banken met meer dan 700 miljoen apparaten in hun ecosysteem," zegt Mathias. Door de producten van bedrijven te analyseren en een score toe te kennen, helpt Doconomy klanten om geloofwaardige data over hun CO2-voetafdruk te verzamelen, weloverwogen aankopen te doen en zinvolle actie te ondernemen tegen klimaatverandering.
"Opeens kunnen leveranciers worden vergeleken. Dit zal de impact vergroten, want consumenten kunnen beslissen met hun portemonnee. Ze zullen waarschijnlijk de voorkeur geven aan de aanbieder met een lagere impact."
Mathias is enthousiast, maar hij is ook pragmatisch en erkent dat de uitdagingen om klimaatverandering tegen te gaan niet alleen op de schouders van het bedrijfsleven kunnen rusten, vooral niet in een tijdperk van steeds complexere toeleveringsketens.
"We hebben toegezegd onze uitstoot in onze hele waardeketen tegen 2030 met 50% te verminderen en tegen 2040 klimaatneutraal te zijn. We moeten zo concreet mogelijk doen wat we zeggen. We zouden nooit iemand vragen iets te doen wat we zelf niet doen." Zoals Mathias eerlijk zegt: "Doe het goed of doe het niet."
"We werken met een paar verschillende dingen: hernieuwbare energiebronnen, menukeuzes, kijken naar alternatieve transportmiddelen," gaat hij verder. "Het woon-werkverkeer maakt ook deel uit van de ecologische voetafdruk van een bedrijf, want je werknemers moeten naar kantoor komen. We blijven dus werken in een hybride landschap."
Als we kijken naar de scores van het hele Doconomy-team, is de persoonlijke daling van Mathias lager dan die van anderen, maar nog steeds aanzienlijk met 14%. Met tegenzin moet hij pragmatischer zijn over zijn eigen score wanneer hij de boodschap van Doconomy overbrengt.
"Als ik tijdens elke reis 10.000 mensen zo ver kan krijgen dat ze hun impact verminderen, denk ik dat het mijn voetafdruk waard is om dat te proberen. Onze missie is om de toekomst van het leven op aarde veilig te stellen. Om duurzaamheid tot een manier van leven te maken. Om de velen te betrekken en hen voor te lichten over oorzaak en gevolg, zodat ze betere of doordachtere beslissingen kunnen nemen en redelijkere eisen kunnen stellen als burger, consument en besluitvormer."
Het project van Doconomy werkt niet alleen top-down, maar ook bottom-up. Het bedrijf heeft zijn 2030 Impact Calculator gratis beschikbaar gesteld aan mkb-bedrijven en leveranciers. Zo kunnen deze bedrijven de CO2-voetafdruk van hun eigen producten beoordelen, ongeacht de omvang van hun organisatie.
"Het zorgt voor een gelijker speelveld en eerlijker toegang tot impactgegevens, waardoor elke commerciële relatie transparanter wordt," legt Mathias uit. "We kijken bottom-up naar alle globale berekeningen, waarbij we de koolstofvoetafdruk van hun producten en zelfs de planning van hun pre-productie identificeren. Zodoende kunnen ze beter weloverwogen beslissingen nemen over grondstoffen, transport en verpakking."
Maar waarom zou je het gratis weggeven? "Het is goed dat er zo'n tool op de markt is, want kleinere bedrijven hebben misschien maar 40 of 50 producten. Als ze een adviesbureau zouden inschakelen om hun ecologische voetafdruk te laten berekenen, zou hun P&O volledig omslaan. Ze hebben alle hulp nodig die ze kunnen krijgen. De kosten om de weg te wijzen zijn dan wel voor ons, maar de kosten voor een verloren planeet zijn groter."
Je kunt je schoenen uitdoen bij de voordeur, maar je CO2-voetafdruk blijft bij je. Doconomy's inspanningen om data over gevolgen voor het klimaat boven tafel te krijgen, gaan verder dan het bedrijfsleven en de toeleveringsketen. Ze richten zich ook op consumenten en bieden hun vergelijkbare middelen om hun eigen CO2-voetafdruk te beoordelen. Daarom heeft Doconomy samengewerkt met de UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) om de Lifestyle Impact Calculator te ontwikkelen die, nogmaals, gratis beschikbaar is.
"Het UNFCCC is een van de absoluut geloofwaardige referentiepunten op ons gebied," zegt Mathias. "We hebben samen deze calculator voor de impact van onze levensstijl ontwikkeld, zodat we die in elk land ter wereld konden verspreiden. De tool wordt nu in 120 landen gebruikt zodat iedereen een idee kan krijgen van de eigen CO2-voetafdruk met berekeningen waarmee je jezelf kunt beoordelen op basis van je activiteiten. Hoe je woont, hoeveel kamers, hoeveel kinderen, wat voor auto je hebt. Er zijn behoorlijk wat profielinstellingen."
"We bouwen de infrastructuur voor de klimaateconomie", zegt Mathias. "Volgens mij komt het erop neer dat transparantie de belangrijkste drijfveer is, dat relaties op een compleet nieuwe manier worden vormgegeven en dat merken en consumenten ook de verantwoordelijkheid kunnen delen."
De impactcalculator is een tool waarmee je jezelf kunt beoordelen via een korte vragenlijst met keuzelijsten en formuliervelden. "Dit is allemaal ingewikkeld materiaal, maar we wilden de gebruikerservaring eenvoudig maken omdat duurzaamheid er niet slecht uit hoeft te zien," lacht Mathias. "En het moet direct verkrijgbaar zijn en erg gebruiksvriendelijk zijn."
Voor Mathias gaat deze impactcalculator over het opbouwen van een momentum. "Hoe langer we wachten, hoe moeilijker het wordt. We kunnen allemaal gezamenlijk beginnen elkaar te helpen. Niet iedereen hoeft alles te doen, maar als iedereen iets doet, staan we er straks veel beter voor dan nu. Het is veel gevraagd om iemand de uitstoot met 95% te laten verminderen, maar als iedereen zijn uitstoot met 15 tot 20% kan verminderen, is dat een begin."
Deze calculator zal nog veel meer impact op de manier van leven krijgen als de tool niet alleen vrijwillig is, maar ook door instellingen wordt gebruikt. Scholen tonen inmiddels interesse in de calculators van Doconomy omdat ze een nieuwe generatie klimaatbewuste consumenten willen opvoeden.
"We zijn gedeeltelijk gefinancierd door de gemeente Tokio om activiteiten op te zetten in Japan," zegt Mathias. "Er is interesse vanuit de prefectuur in Tokio om de calculator op middelbare scholen te gebruiken, zodat iedereen die slaagt weet wat hun impact is."
Doconomy verstrekt inmiddels data voor klimaatbewuste besluitvorming in de hele handelsketen, van bedrijf naar consument. Door alle partijen te voorzien van transparante data over de CO2-voetafdruk, bieden de oplossingen van Doconomy inzicht in klimaatneutraliteit.
"Als je wilt weten wat een bedrijf doet, luister dan niet naar wat ze zeggen, maar volg het geld. Als je het geld volgt, omzeil je alle greenwashing en kom je heel dicht bij de waarheid over hoe integer dat bedrijf is."
Mathias mag dan een realist zijn, maar zelfs realisten hebben grenzen. "Als je kijkt naar de enorme winsten van fossiele-brandstofbedrijven en oliemaatschappijen, terwijl ze tegelijkertijd minder belang hechten aan hun duurzaamheidsinspanningen en hierin minder investeren... Ik begrijp dat gewoon niet."
Mathias is misschien niet bereid om halve maatregelen en gemeenplaatsen te accepteren, maar de aankomende generatie consumenten baseert zich op data en zal nog minder vergevingsgezind zijn. Generatie Z stemt al voor klimaatmaatregelen met de portemonnee, maar de missie van Doconomy is nog lang niet ten einde.
“Wij bouwen bruggen in de nieuwe infrastructuur die nodig is voor de klimaateconomie," sluit Mathias af. "We sluiten partnerschappen en creëren mogelijkheden om je CO2-voetafdruk te begrijpen en te meten en we willen minstens 1 miljard mensen bereiken. We gaan hen helpen om hun impact gemiddeld met minstens 500 kilo per persoon te verminderen."
Door bedrijven te helpen bij het volgen van hun eigen geldspoor, heeft Doconomy de data over de CO2-impact democratischer gemaakt. Iedereen heeft dus toegang tot de benodigde informatie om een steentje bij te dragen. Dus geen smoesjes meer…
Bij Meta denken we altijd na over het belang van de toekomst van werk. We proberen te begrijpen welke rol virtual reality zal spelen in de manier waarop bedrijven worden geleid. Ga naar onze voorspellingen over de toekomst van werk als je meer wilt weten over trends en de problemen waarmee organisaties in de toekomst te maken kunnen krijgen.